กศน.อำเภอแจ้ห่ม โดยศศช.บ้านห้วยวาดส่งเสริมประเพณีปีใหม่มูเซอ (ลาหู่) 19 มกราคม 2561

ประวัติของชาวมูเซอ ที่มีวัฒนธรรมที่แตกต่างจากชาวไทยโดยทั่วไป เนื่องมาจากความทุรกันดารของเส้นทางและความสูงชันของขุนเขาต่างๆ ทำให้วัฒนธรรมการจัดงานปีใหม่
พิธีกรรมปีใหม่ของชาวมูเซอ โดยทั่วไปแล้วชาวมูเซอจะทำงานอย่างหนักตลอดเวลา11 เดือน และจะพักผ่อนและเฉลิมฉลอง1 เดือน โดยงานปีใหม่นี้ทุกคนที่เป็นชาวมูเซอไม่ว่าอยู่ที่ไหนต้องกลับมาร่วมงาน



1 เริ่มด้วย การตำข้าวปุ๊ เป็นข้าวเหนียวที่นำมาตำเป็นแป้งแล้วนำมาปั้นเป็นแผ่นกลม เป็นอาหารพิเศษในพิธีกรรมต่างๆ ของชาวมูเซอ



2 บอกผีกล่าวขึ้นปีใหม่ ปู่จารย์ คือผู้ประกอบพิธีกรรมของชาวมูเซอ ทำพิธีตั้งเทียนเพื่อบอกกล่าวผีเรือนถึงการจัดงานปีใหม่ จากนั้นปู่จารย์จะไปทำพิธีบ้านอื่นๆ



3 ฆ่าหมูเลี้ยงผี รุ่งเช้า ชาวบ้านจะฆ่าหมูเพื่อเลี้ยงผี เนื้อหมูจะถูกแบ่งให้กับบ้านที่มีห้องผีทั้ง6หลัง



4 ซ่อมลานจะคึ ช่วงสายๆ ชาวบ้านทุกคนจะมาช่วยซ่อมลานจะคึ (ลานจะคึ คือลานศักดิ์สิทธิ์สำหรับการเต้นจะคึ และการเต้นจะคึ ถ้าเต้นได้ดีเสียงดัง จะได้บุญ)



5 พิธีเปิดลานจะคึ ปู่จารย์ทำพิธีตั้งเทียนเพื่อเปิดลานจะคึ โดยชาวมูเซอจะมาเต้นจะคึตั้งแต่เริ่มเปิดจนถึงเช้าเพื่อไม่ให้ลานว่าง และเทียนดับ



6 รุ่งเช้าของอีกวัน ชาวบ้านจะนำเทียนจากลานจะคึมาเต้นที่ชานบ้านกรรมการหมู่บ้าน เคาะรางข้าวและเต้นไปรอบๆ เพื่อทำขวัญสัตว์เลี้ยง ซึ่งจะมีคนมาเต้นกระทืบเท้ายิ่งเสียงดังก็ยิ่งได้บุญมาก และเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต



7 วันที่สาม ญาติมิตรมาเยือน ชาวมูเซอจากที่อื่นจะมาเต้นจะคึร่วมกัน ซึ่งปีใหม่ของชาวมูเซอแต่ละที่จะจัดไม่พร้อมกัน จึงสามารถผลัดกันไปเที่ยวงานได้ หลังจากนั้นก็แยกย้ายกันกลับบ้าน



8 สืบต่อจังหวะเผ่าพันธุ์ ช่วงบ่ายหลังจากญาติมิตรมาเยือนแล้ว ชาวมูเซอในหมู่บ้านจะมาเต้นจะคึ เพื่อเป็นการสืบต่อจังหวะเผ่าพันธุ์ โดยเด็กจะมาฝึกเต้นจะคึกับผู้ใหญ่ เพื่อให้ประเพณีสืบทอดต่อไป